De inkt van de WOZO plannen (Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen) van ministers de Jonge en Helder is inmiddels een paar weken droog.
De plannen waren verwacht en misschien niet meer zo verrassend. Toch deden ze alsnog flink wat stof opwaaien. Is dit eigenlijk wel haalbaar, vroeg men zich af. In deze tijd van stikstofregels en hoge bouwkosten. Anderen reageerden hoopvoller door te stellen dat seniorenhuisvesting nu eindelijk de aandacht krijgt die het verdient. Soms werd ook nuance aangebracht. Want wie zorgt ervoor dat die 290.000 ‘extra’ seniorenwoningen aantrekkelijk genoeg worden? Anders ontstaat er nog steeds geen doorstroming.
Mijn conclusie is dat de plannen nog niet direct actie veroorzaken. En dat is jammer, want er kan al veel, gebeurt al veel en de nood is hoog. Onlangs mocht ik op basis van de vraag of je er ook anders naar kunt kijken, vijf observaties delen tijdens een bijeenkomst van de Taskforce Wonen en Zorg. Ik postte die al op Linkedin, wat behoorlijk wat reactie gaf.
Welke vijf observaties dat waren?
1. Ouderen willen best verhuizen.
Al lopen de percentages uit diverse onderzoeken uiteen. We moeten het verhuizen vooral aantrekkelijker maken. Dat lijkt de sleutel te zijn tot doorstroming. En dat gaat niet alleen over de woning. Verhuizen is een emotionele aangelegenheid. Dus ook de onzekerheid over het vrijgekomen kapitaal, over stijgende huurprijzen etc. zijn factoren van belang.
2. Ouderen hebben al een koophuis of huurhuis.
We lijken soms te vergeten dat ouderen vaak al een huis hebben. Ze zijn geen starters. Als ze verhuizen is er iets achter te laten. Die emotie maakt dat veel mensen in dat huis willen blijven. Een groot deel zal dus in het huidige huis oud worden. 50% van de woningen waarin zij nu wonen is echter ongeschikt daarvoor. Geef daarom concreet handelingsperspectief. Passend bij de situatie waarin mensen verkeren. Wat zijn de ‘warmtepomp en de zonnepanelen’ van het ouder worden? Zodat iedereen weet wat hen te doen staat, net als bij verduurzaming.
3. Er worden veel seniorenwoningen gebouwd of de bouw staat gepland.
Soms lijkt het alsof we vanaf nul moeten beginnen. 290.000 seniorenwoningen bouwen lijkt dan veel, maar over 344 gemeenten valt dat best mee. En een aanzienlijk deel daarvan wordt dus al gebouwd of gepland. Gebruik die energie. Ook van de meer commerciële partners. Verbindt die energie om samen aan de uitdaging te werken, in plaats van ieder voor zich.
4. Vergrijzing is een kans.
Het belangrijkste is al duidelijk, de onduidelijkheid (de rest) is een kans. Vergrijzing kunnen we niet ontkennen. Dat is een demografisch gegeven. In 2040 telt Nederland 4,7 miljoen 65-plussers, waarvan een heel groot deel 80+. En die aantallen woningen (290.000) zijn ook echt nodig. Gebruik de onduidelijkheid die er over de uitvoering is als een kans om nieuwe dingen te proberen en wegen te verkennen. Onorthodoxe misschien zelfs. Grijs gebied creëert mogelijkheden.
5. Het gaat over woonzorg en niet over wonen & zorg.
Zie het als één opgave en handel daar in alles naar. Mensen met dementie wonen straks thuis in een woning van de corporatie, terwijl in een woonzorglocatie van een VVT organisatie ook mantelzorgers zullen wonen die zelf geen zorg ontvangen. En betrek ook welzijn hierbij. Misschien is er zelfs een nieuwe term nodig.
We zien, naast deze vijf belangrijke observaties, nog vele andere ontwikkelingen rondom woonzorg voor ouderen. Die delen we graag met je. En we zijn benieuwd met welke uitdagingen jouw organisatie te maken heeft. Binnenkort een kop koffie of thee?
