We kunnen er niet meer omheen: de mega trend vergrijzing. Vergrijzing betekent dat het aandeel ouderen in de totale bevolking toeneemt. In de twintigste eeuw is het aantal 65-plussers in Nederland meer dan vertienvoudigd: van 0,3 miljoen in 1900 tot 3,4 miljoen in 2020. Daarmee nam het aandeel 65-plussers in de totale bevolking toe van 6% naar 19,5%.
We spreken zelfs over een dubbele vergrijzing: de groep ouderen wordt niet alleen groter, we worden ook steeds ouder. Maar wat betekent dat voor onze samenleving? In deze blog delen we de feiten en cijfers als gevolg van vergrijzing.
aantal ouderen in Nederland
In 2020 telde ons land 3,4 miljoen 65-plussers. Dit betekent dat 1 op de 5 Nederlanders inmiddels ouder is dan 65. In 2040 is dat naar schatting 1 op de 4. Dat zijn zo’n 4,82 miljoen ouderen. Daar kun je ruim 86 keer de Johan Cruijff Arena mee vullen.
Het aantal ouderen stabiliseert naar verwachting tussen 2040 en 2050. Dan maken de stille generatie (geboren voor 1940) en babyboomers (geboren tussen 1940 en 1955) plaats voor generatie X-ers (geboren tussen 1955 en 1970): de 65-plussers van straks. Na 2050 neemt het aandeel ouderen in de bevolking weer toe, mede doordat de grote generatie millennials dan 65 jaar wordt.
GROEI IN DE STAD VS. KRIMP IN HET DORP
De vergrijzing doet zich in de toekomst het sterkst voor aan de randen van Nederland: Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving, Zuidoost-Drenthe, de Achterhoek, Zeeuws-
Vlaanderen en de provincie Limburg. Deze regio’s kenmerken zich ook door een aanhoudende bevolkingskrimp door het vertrek van jongeren, weinig immigratie en een laag aantal geboorten. De ‘honkvaste’ ouderen blijven dan achter.
Het aantal 80-plussers neemt in de toekomst vooral toe in de grote steden: veel ouderen blijven hier de rest van hun leven (zelfstandig) wonen. Op landelijk niveau kent het aantal eenpersoonshuishoudens een sterke toename. De groep alleenstaanden van 65 jaar of ouder verdubbelt naar verwachting van ruim 0,9 miljoen in 2018 naar 1,8 miljoen in 2060.
OUDEREN STEEDS LATER MET PENSIOEN
Steeds meer ouderen blijven werken na het bereiken van de aow-leeftijd. De groep werkende 65-plussers verdrievoudigde in de afgelopen 15 jaar van 75.000 naar 255.000 mensen. Een van de oorzaken hiervan is dat oudere vrouwen langer actief zijn op de arbeidsmarkt vergeleken met vroeger. Maar ook financiële prikkels, zoals de lagere jaarlijkse pensioenopbouw en de lagere uitkeringshoogte door de verhoogde aow-leeftijd spelen een rol.
In 2040 is de gemiddelde pensioenleeftijd naar verwachting zo’n 68,4 jaar. In 2016 was dit nog 64,4 jaar. De trend grey entrepreneurship: ondernemen op latere leeftijd, zal dan ook toenemen. Uit onderzoek blijkt dat 50-plussers die een eigen bedrijf beginnen, twee- tot driemaal succesvoller zijn dan dertigers.
GEVOLGEN VOOR DE VOLKSGEZONDHEID
‘Dirty thirty, naughty forty and fit fifty’ zeggen ze de andere kant van het kanaal weleens. Dat klopt zeker voor de 50-plussers van vandaag. Ze zijn gezonder en leven langer dan de generaties die hen voorgingen. Dat is zeer positief. Het is echter onvermijdelijk dat de behoefte aan zorg toeneemt. Mede doordat veel ziektes niet meer (direct) fataal zijn, neemt het aantal chronisch zieken toe en hebben meer mensen meerdere aandoeningen tegelijk.
ZORGEN OM DE ZORG VAN DE TOEKOMST
De stijgende zorgvraag en dus zorgkosten, drukt de capaciteit in de zorg. In 2040 zijn er 700.000 zorgmedewerkers nodig om ouderen te voorzien van de juiste ondersteuning. Ter vergelijking: op dit moment zijn dat er 350.000. Ook de kosten van de ouderenzorg stijgen van 19 miljard in 2018, naar zo’n 43 miljard in 2040. Tot 55 jaar blijven de kosten van zorg beperkt tot zo’n 2.500 euro, onder 70- tot 74-jarigen is dit al verdubbeld tot 5.000 euro per persoon. Een 80- tot 85-jarige heeft jaarlijks gemiddeld 7.500 euro aan zorg nodig.
TOEKOMSTPERSPECTIEF
Werk aan de winkel dus! Niet alleen zorgorganisaties, maar alle product- en dienstaanbieders zullen zich nu moeten voorbereiden op de nieuwe generatie ouderen en hun behoeften.
Daar ondersteunen we graag mee, bijvoorbeeld met het ontwikkelen van nieuwe woon(zorg)formules, het onderzoeken van de behoeften van de ouderen van morgen en het leveren van strategisch advies. Om het kiezen te vergemakkelijken, beschrijven we hier ons aanbod. Binnenkort sparren? Maak alvast een afspraak!
Lees hier meer over de nieuwe generatie ouderen en de nieuwe zorg(en) die dit met zich meebrengt. Nog meer honger naar kennis? We schreven deze blog op basis van onder andere deze interessante bronnen: CBS, 2020: prognose bevolkingsgroei, PBL/CBS, 2019: regionale bevolkingsprognose en Ouderworden2040: trends en ontwikkelingen.
