In deze tijd van vergrijzing spelen welzijnsorganisaties een cruciale rol in het leefbaar en vitaal houden van buurten en dorpen. Toch lijkt de werkelijkheid nog weerbarstig. Gwen Spies, bestuurder van Welzijnskwartier in Katwijk, pleit voor meer trots, samenwerking en zichtbaarheid. “We moeten onszelf niet langer als Calimero gedragen.”
Welke rol heeft welzijn als je kijkt naar de dubbele vergrijzing?
“Preventie, vitaliteit en gemeenschapszin zijn kerntaken van welzijn. We spelen dus echt een grote rol. Omdat we ervoor kunnen zorgen dat ouderen langer zelfstandig en gelukkig leven. Maar dan moet welzijn wel veel steviger meedoen aan tafels waar besluiten worden genomen.”
Wat is er nodig om welzijn beter te positioneren?
“Welzijn gaat over veel meer dan zorg. We moeten niet pas worden ingevlogen als er iets misgaat. We zijn er juist om problemen te voorkomen: door ontmoeting, door veerkracht te versterken en door mensen onderdeel van hun gemeenschap te laten zijn. Er is meer lef en durf nodig. Bestuurders in welzijn moeten hun jasje durven uitdoen, risico’s nemen en zichzelf veel duidelijker durven profileren. Niet wachten tot ze worden uitgenodigd, maar actief aan tafel gaan zitten bij gemeente, zorg en woningcorporaties.”
Waarom zijn welzijnsorganisaties zo onzichtbaar?
“Dat heeft deels te maken met geld. Er zijn vaak geen middelen om dure consultants in te huren of campagnes te laten lopen. Daarnaast is welzijn erg versnipperd: van kleine lokale clubs tot grotere regionale organisaties, allemaal met eigen opdrachten en financieringsstromen. En dan is er ook nog het Calimero-effect!”
Het Calimero-effect?
“Ik voel me als bestuurder soms net Calimero: klein en niet altijd eerlijk behandeld. We zetten onszelf onvoldoende in de etalage. Blijven binnen welzijn te vaak hangen in bescheidenheid en slachtofferdenken. Terwijl we juist ontzettend veel kennis en ervaring hebben over wat er speelt in de samenleving. We mogen meer laten zien wat we doen en daar trots op zijn.”
Moet welzijn minder afhankelijk worden van gemeentelijke subsidies?
“In theorie zou dat mooi zijn, maar in de praktijk blijft de gemeente onze grootste opdrachtgever. Wel kunnen we betere afspraken maken over continuïteit, zodat welzijnswerk minder kwetsbaar is. Er gaat nu nog te veel tijd op aan het regelen van de financiën. Zo weet ik op 1 januari vaak nog niet of 70% van mijn begroting gedekt is. We zijn elk jaar maanden bezig met tenders, aanbestedingen en subsidieaanvragen. Dat gaat ten koste van de tijd die we aan echte impact kunnen besteden.”
Is samenwerking de oplossing?
“Absoluut. We werken nu met 13 welzijnsorganisaties in Zuid-Holland Noord samen. Maar het is niet makkelijk: iedereen heeft zijn eigen achterban, financieringsstromen en lokale politiek. Toch is meer samenwerking noodzakelijk, zeker richting zorgverzekeraars en gemeenten. We zouden wel landelijk slimmer kunnen samenwerken en kennis delen. Ondertussen is het wel belangrijk om lokaal verankerd te blijven. Onze kracht zit juist in de verbinding met bewoners en vrijwilligers in de wijk.”
Zijn jullie klaar voor de toekomst?
“We hebben nog een paar behoorlijke uitdagingen. Zo kampen we met grote woningnood. Jongeren kunnen niet in hun buurt blijven wonen, vrijwilligers zijn moeilijker te vinden en mantelzorg wordt alsmaar zwaarder. Aan de andere kant zijn we ook volop in beweging. Steeds vaker is ons werk gebaseerd op cijfers, we meten impact en werken integraal samen. Maar we moeten nog meer zichtbaar maken wat we betekenen voor de samenleving. Niet alleen roepen, maar het ook laten zien.”
Hoe verder?
Bij Bureauvijftig begrijpen we dat de dubbele vergrijzing vraagt om slimme en toekomstbestendige oplossingen door de ogen van de nieuwe generatie ouderen. We helpen organisaties bijvoorbeeld met het ontwikkelen van innovatieve concepten of een passende strategie die helpt om klaar te zijn voor de nieuwe generatie cliënten en hun naasten. Wij denken mee en vooruit en delen inzichten uit onze waardevolle onderzoeken (zoals het Thuis Oud Worden onderzoek, de belangrijkste uitkomsten vind je hier). We geven richting en helpen het concreet te maken. Wil jij met jouw organisatie ook optimaal profiteren van De Grijze Revolutie? Dan komen we graag eens een kop koffie drinken.
