‘Personeelstekort? Daar hebben wij geen last van!’ Joyce Jacobs is bestuurder van woon- en zorgcentrum De Wulverhorst. Gepassioneerd vertelde ze in onze podcast De Grijze Revolutie over haar aanpak.
De Wulverhorst werkt ‘bewust lokaal’ – wat bedoel je daar precies mee?
‘Ons motto is voor, door en met mensen in Oudewater. We kiezen er bewust voor om niet buiten de gemeentegrens van Oudewater te gaan. Waarom? Omdat wij hier genoeg mensen hebben die heel erg betrokken zijn en zorg willen verlenen. We kennen geen krapte als het gaat om zorgpersoneel; we hebben ook geen uitzendkrachten. We kennen onze mensen en zij kennen ons. Daar zit veel kracht in. Voor ons gaat het niet om groter worden, maar om het juiste te doen bij mensen thuis. Als we daar goed in zijn, is het goed genoeg.’
Bestaat er één model dat werkt?
‘Ik denk dat iedereen z’n eigen conclusies moet trekken. Wat zijn je criteria? Kijk om je heen en leer van anderen. Misschien kun je ideeën vertalen naar je eigen organisatie. En natuurlijk: het ene dorp is het andere niet. Maar ik geloof echt dat je overal kleinschalig kunt werken. En overal kun je samen kijken hoe je dat het beste kunt organiseren. Het is een kwestie van willen.’
Jouw stokpaardje?
‘Ja, wel een beetje. Ik heb ook een mooi voorbeeld. Ooit werkte ik als regiodirecteur bij een grote vvt-organisatie in de stad Utrecht. Ik had toen het plan opgevat om een dagbesteding voor Marokkaanse vrouwen op te richten. Die zaten tenslotte maar thuis achter de geraniums en kwamen het huis niet uit…, dacht ik. Het project werd een drama. Geen enkele Marokkaanse vrouw is ooit komen opdagen. Als ik er op terugkijk, vraag ik me af: hoe heb ik dit kunnen bedenken? Hoe kun je bij zo’n project het belangrijkste overslaan – namelijk degenen om wie het gaat – die Marokkaanse vrouwen – vragen of dit überhaupt iets is wat bij hen leeft? Er moesten eerst een paar jaar voorbij gaan voor ik ouder en wijzer was om dit soort fouten niet meer te maken!’
Je was vroeger verpleegkundige – is dat een voorwaarde om te kunnen doen wat je doet?
‘Ik hou in eerste instantie ervan om verschil te maken voor de mensen in onze gemeenschap. Je loopt samen op. Als verpleegkundige moet je weten wat er speelt bij de mensen aan wie je zorg verleent. Dat geldt ook voor je medewerkers: wat drijft ze? Pas als je daar meer duidelijkheid over hebt, kun je nadenken waar je samen naartoe wilt.
Waarom ben je lid van de IVVU (een netwerk van verpleeg- en verzorgingshuizen)?
‘Er zijn zo’n 30 organisaties aan verbonden. Als kleine organisatie kunnen we daarmee een stevige positie innemen in de regio. We wilden onze krachten bundelen. Kijken waar we samen aan kunnen werken en waar je beter subregionaal kunt optreden. Het gaat niet alleen om financiële prikkels – daar komen we vandaan. Tegenwoordig is verbinding vooral gericht op innovatie en digitalisering. Je lift mee op andermans kennis. Namens Wulverhorst hoor ik veel, en ik kan ook zichtbaarheid creëren voor ons.’
Mensen zelf laten betalen voor zorg of subsidie uit Den Haag?
‘Ik kom natuurlijk ook uit dit oude systeem. Maar geld is niet altijd de oplossing. Geld uit Den Haag betekent ook dat je aan allerlei voorwaarden moet voldoen. Daar heb ik geen behoefte aan. Met geld los je zoiets als het arbeidsmarktprobleem ook echt niet op. Uiteindelijk gaat het erom dat je samen de schouders eronder zet. Partners zoekt die misschien niet meteen voor de hand liggen. Dan is ineens veel meer mogelijk.’
Zoals het personeelstekort?
‘Ja, eigenlijk wel: er wonen en werken hier veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We begeleiden hen en we benutten hun talenten. Zo werkt iemand met een autistische stoornis op de financiële administratie: ik kan me echt geen betere werknemer voorstellen. We moeten leren om opnieuw en anders naar mensen te kijken, hun potentieel te zien in plaats van meteen aan bijstandsuitkeringen te denken. Iemand vroeg laatst: wanneer start je met die robotstofzuigers? Nooit, zei ik. We hebben namelijk mensen die ontzettend veel plezier en zingeving ontlenen aan het stofzuigen. Als je taken en functies durft los te laten en ze vervolgens opnieuw samenvoegt, dan gebeuren er ineens mooie dingen. En soms stoot je natuurlijk ook gewoon je neus. Dat hoort er ook bij.’
Makkelijk praten als je een kleine organisatie bent?
‘Dat zou je kunnen denken. Maar als je geen medewerkers hebt om dingen uit te voeren, als mensen niet achter het beleid staan, sla je de plank alsnog behoorlijk mis. Het gaat vandaag de dag ook niet meer alleen om geld. Natuurlijk is het fijn als je het hebt. Maar de echte innovatie zit in de manier waarop je het doet: samen met mensen, samen met andere organisaties. En ja, als kleine organisatie kun je makkelijker pionieren, experimenteren en innoveren. Maar ook een grote organisatie kan klein denken en kijken. Dat is echt een kwestie van willen.’
Hoe zie je de toekomst in Oudewater?
‘We hebben steeds meer mensen in Oudewater die met ons meedenken. Er is een denktank, een burgerraad. Samen overleggen we hoe we de toekomst zien. Daar schuiven zelfs jongeren bij aan. Op zo’n moment komt ook technologie in een versnelling. Dat geeft veel energie. Er lopen verschillende experimenten met buurtambassadeurs. Er ontstaat onderlinge verbinding. Informele zorg staat echt nog aan het begin. Onze grootste hobbel op korte termijn is om de juiste mensen om ons heen te verzamelen om hier handen en voeten aan te geven. We proberen anders te werven, mensen mee te laten lopen zodat ze kunnen voelen wat voor organisatie we zijn.’
Wat zou je andere bestuurders willen meegeven?
‘Stop met denken: wat is mijn kerncompetentie? Zet gewoon de deuren open. Denk breder. We hebben allemaal een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Laten we die gewoon pakken. Ga ervoor!’
Aan de slag?!
Aan de slag met anders denken? Een ander woon(concept) ontwikkelen? Je strategische koers herijken? Of de samenwerking met informele zorg versterken? Onze Doelgroepexperts helpen je graag! Neem gerust contact met ons op, dan praten we verder over de mogelijkheden.
Beluister hier het hele interview met Joyce Jacobs.
