Zo lang we kunnen denken, zijn jongeren de ‘rebellen’ van de samenleving. Zij experimenteren met drugs, drank en rock-‘n-roll. Maar anno 2025 lijken ineens niet de jongere generaties maar de 50-plussers degenen te zijn die volop genieten van seks, drank en soms zelfs drugs.
Rob Bovens van de Universiteit Tilburg vroeg aan deelnemers van campagnes als ‘Dry January’ en ‘Fris de lente in’ of ze dagelijks alcohol dronken. Wat blijkt? De 65-plusser steekt met kop en schouders boven alle andere deelnemers uit: zes op de tien van hen drinkt elke dag. De cijfers van het CBS bevestigen dit: 8,4% van de 65- tot 74-jarigen drinkt overmatig (meer dan 21 glazen per week voor mannen en 14 voor vrouwen). Dit percentage is veel hoger dan bij jongere generaties. Het is duidelijk een gewoonte die diepgeworteld is. Babyboomers groeiden namelijk op in een tijd waarin alcohol drinken ineens normaal werd. Tot in de vroege jaren zestig werd in Nederland niet zo gek veel gedronken: een half glas per week. Welvaart bracht hier verandering in. Het alcoholgebruik steeg van 2,6 liter per persoon per jaar naar ruim 8 liter in de jaren tachtig. Nu, in 2023, is dat getal iets gedaald naar 7,1 liter.
Verslaving ligt op de loer
Met het toegenomen alcoholgebruik ligt natuurlijk ook verslaving op de loer. Rond 2004 was het aantal 55-plussers met een alcoholprobleem al verdubbeld. Interessant detail: in die tijd traden de babyboomers toe tot deze groep. Zij vormden in 2006 20% van alle alcoholisten; in 2018 lag dat getal min of meer vast op 30%, oftewel zo’n 9000 mensen. Het lijkt erop dat ouderen ook de groep zijn die de meeste moeite heeft om te stoppen. Uiteraard zijn er onder hen ook voldoende individuen die minder gaan drinken, meer bewegen en er alles aan doen om vitaal ouder te worden. Maar vaak leiden pensionering, meer tijd en het wegvallen van een partner juist tot meer drankgebruik. Dit uit zich ook in het aantal ongelukken: tussen 2013 en 2022 zien we een stijging van 100% als het gaat om 55-plussers die op de spoedeisende hulp terechtkwamen door een val of ongeluk die werd veroorzaakt door te veel alcohol.
Drugsgebruik onder ouderen
Hoe zit het dan met drugs? Internationale trends laten zien dat het gebruik van wiet en cocaïne onder 55-plussers stijgt. In Spanje is het aandeel mensen tussen de 55 en 64 dat cocaïne gebruikt in 15 jaar tijd acht keer zo groot geworden. In de VS is juist het cannabisgebruik onder ouderen toegenomen. Hoewel Nederland geen alarmerende cijfers heeft op dit gebied, blijft het een interessante trend. De vraag is of dit drugsgebruik vooral te maken heeft met de behoefte om te experimenteren of dat het een manier is om om te gaan met ouderdomskwalen en een veranderende levensfase.
Ook seks is geen taboe meer
Naast drank en drugs is ook seks een opvallend thema. Waar ouderen vroeger als ‘seksueel inactief’ werden beschouwd, laten recente cijfers een ander beeld zien. Het percentage 75-plussers dat seks heeft, steeg van 16% in 2014 naar 27% in 2022. Dit staat haaks op de trend bij jongere generaties, die juist minder seks hebben dan voorgaande generaties. De verklaring hiervoor? Babyboomers groeiden op in de seksuele revolutie van de jaren ‘60 en ‘70, toen taboes rond seks werden doorbroken. Daarnaast speelt gezondheid een rol: mensen blijven langer fit en vitaal, wat ook invloed heeft op hun seksleven. Datingapps voor senioren, medicatie zoals Viagra en een lossere houding ten opzichte van relaties dragen hieraan bij. Maar liefst 83% van de mannen en 61% van de vrouwen tussen de 55 en 79 jaar geeft aan seks belangrijk te vinden. Meer seks kan ook betekenen dat ouderen een wat lossere houding krijgen ten opzichte van voorbehoedsmiddelen. Zwanger worden kan toch niet meer! Vooralsnog neemt het RIVM echter geen stijging waar van SOA’s onder ouderen, maar in landen als Groot-Brittannië en de VS stijgt het aantal gevallen van gonorroe en syfilis onder 55-plussers wél. Het is dus een fenomeen dat we wel degelijk serieus moeten nemen.
Rebellen of generatie van vrijheid
Is dit reden tot zorg? Of is hier simpelweg sprake van een generatie die op is gegroeid met vrijheid en die nu niet van plan is om zich te laten beperken? Feit is dat deze groep mensen anders ouder wordt dan hún ouders. Ze hebben meer te besteden, meer vrijheid, meer kennis en ze kunnen zelf bepalen hoe ze hun leven willen invullen. De een kiest voor rust en balans, de ander voor een glas wijn en een avond uit. Ouder worden anno 2025 betekent duidelijk niet meer per definitie ‘rustiger aan doen’.
Meer weten over hoe deze generatie in elkaar steekt? Volg dan een van onze inspiratieworkshops en masterclasses!
