Dat het aantal ouderen in de komende jaren flink zal stijgen en met name de groep ‘oudere ouderen’ groeit, is geen verrassing meer. Deze vergrijzingsgolf en de bijbehorende uitdagingen zien we van verre aankomen. Veel van onze blogs beginnen met zinnen die een vergelijkbare strekking hebben. Ook deze, waarin ik graag wil inzoomen op de ouderenzorg.
In gesprekken met bestuurders en het management van deze zorgorganisaties hebben we het vaak over de vraag: ‘hoe gaan we de nieuwe generatie ouderen op de juiste manier van dienst zijn?’, maar zeker ook: ‘hoe gaan we dit organiseren?’. Wetende dat er te weinig personeel is en dat het aantal mantelzorgers flink zal afnemen. Natuurlijk is dit een complex spel, zijn er vele krachten die hier invloed op hebben (denk aan bekostiging, waardering en beloning van zorgmedewerkers et cetera). Ik pretendeer niet dé oplossing te hebben voor alle uitdagingen. Toch zie ik wel een aantal kansen voor bestuurders: ‘kies en wordt gekozen’. Zo snijdt het spreekwoordelijke mes namelijk aan twee kanten: het levert de ‘juiste’ cliënten op én je wordt een aantrekkelijke werkgever. Hoe? Dat beschrijf ik hieronder!
1. Kies en wordt gekozen
‘We leveren de juiste zorg, op de juiste plek’ is vaak de essentie van een missie, visie of strategie van zorgorganisaties. Daar kun je natuurlijk niet tegen zijn. Sterker, daar kun je eigenlijk alleen maar voor zijn. Toch is het niet de meest onderscheidende, inspirerende positionering waar zowel (potentiële) cliënten als werknemers van ‘aan’ gaan. Daarom zou ons advies zijn: ‘kies en wordt gekozen’. Je kunt niet alles voor iedereen zijn, ook niet als (ouderen)zorgorganisatie. Richt je daarom op een bepaalde groep ouderen of bepaalde gedeelde waarden en stel die centraal.
2. Nieuwe generatie ouderen
De Stille- en vooroorlogse Generatie (80 jaar of ouder) heeft vaak een vorm van berusting gevonden als zij ‘in de zorg’ komen: ze zijn plichtsgetrouw, over het algemeen niet veeleisend en (snel) tevreden. Dus of zij nu intramuraal wonen in een wooncomplex van een zorgorganisatie of een vorm van thuiszorg krijgen, als duidelijk is waar zij wanneer aan toe zijn, is het vaak al goed.
De Babyboomers daarentegen, zijn uit ander hout gesneden. Ze zijn meer gewend dat er eisen kunnen worden gesteld. Dat er ‘op maat’ geleverd kan worden. De adoptie van technologie verloopt gemakkelijker. Als een nieuwe app of tool waarde toevoegt aan hun leven, zijn zij bereid om dit te omarmen. Thuiszorg op afstand. Een telefonisch consult met een arts. Of beeldbellen met de kleinkinderen. Het hoort er allemaal bij. Een groot deel van deze doelgroep verwacht dit straks ook van hun zorgverleners. Natuurlijk zullen zij bijvoorbeeld kijken naar wat een zorgverzekeraar of de overheid vergoedt. Het is immers ook de generatie die gewend is dat de overheid het regelt en organiseert. Enerzijds moeten we deze groep ouderen de komende jaren aansporen om zelf zorg te organiseren, zodat zij er niet vanuit gaan dat alles wordt geregeld. Anderzijds zullen we zien dat zij bewust kiezen voor partijen die zorg morgen leveren. Meer en meer mensen zullen bewuster gaan ‘voorsorteren’. Dit vraagt om nieuwe woonvormen, nieuwe manieren van zorg en welzijnsdienstverlening.
3. Verdiepen in de nieuwe cliënt is een must
Mijn oproep aan alle zorgbestuurders van Nederland is dan ook: verdiep je écht de nieuwe generatie ouderen, zorg dat je goed begrijpt wie ze zijn, hoe ze denken en waar hun behoeftes liggen op het gebied van wonen, zorg, gezondheid en sociale contacten. Ga op basis daarvan aan de slag met een scherpe, inspirerende missie en vertaal deze in een concrete strategie.
Kortom, ook zorgbestuurders en zorgorganisaties zullen moeten voorsorteren op de toekomst. Een toekomst met veeleisende en zelfbewuste cliënten, maar met een tekort aan personeel. Tenminste, als er niet écht wordt gekozen. Voor welk type ouderen zijn we er eigenlijk? Op welke manier zijn we voor hen van waarde? En hoe zorgen we ervoor dat we door te kiezen ook nog eens een aantrekkelijke werkgever zijn?
Ik kom graag eens een kop koffie drinken om hierover te sparren, bel me gerust!
